Manevra Karakteristikleri Takviye Sistemi (MCAS), 737 MAX jetlerinde uçak kontrol karakteristiklerini geliştirmek ve yüksek hücum açılarında yukarı yunuslama eğilimini azaltmak için kullanılan bir uçuş kontrol kaidesidir.
Sıkça Sorulan Sorula ve Yanıtları
Manevra Karakteristikleri Takviye Sistemi (MCAS) uçuş kontrol kaidesi, 737 MAX uçaklarının yunuslama istikrarını sağlayarak diğer 737 modelleri gibi algılanması ve uçması için tasarlanmış ve sertifikalandırılmıştır.
MCAS, sadece aşağıdaki üç koşulun gerçekleştiği ender durumlarda devreye girer:
- Uçak burnunun normalden yüksek bir açıya yaklaşması,
- Uçağın manuel olarak yukarı doğru uçması,
- Uçak flap’lerinin kapali olması.
Hücum Açısı (AOA), uçağın burun yönünde yatay açısı ile gelen rüzgâr yönü arasındaki farktır.
Boeing, MCAS üzerinde, hücum açısı sensörlerinin yanlış veri sağlaması halinde ek güvenlik katmanları sağlayacak bir yazılım güncellemesi geliştirmiştir. Bu ek güvenlik katmanları şunları içermektedir:
- Uçuş kontrol sistemi, bundan böyle iki hücum açısı sensöründen gelen girdileri karşılaştıracaktır. Flap’ler kapalıyken sensörler arasındaki uyuşmazlık 5,5 derece ve üstündeyse, MCAS devreye girmeyecektir. Uçuş güvertesi panelindeki bir gösterge ile pilotlar bilgilendirilecektir.
- Eğer MCAS normal olmayan koşullarda devreye girerse, her yüksek hücum açısı durumunda sadece bir girdi sağlayacaktır. Artık MCAS’ın birden fazla girdi sağlamasını gerektirecek bir durum bulunmamaktadır.
- MCAS hiçbir zaman pilotun uçuş mürettebatının kolu geri çekmesiyle karşı koyabileceğinden fazla stabilizer komutu veremeyecektir. Pilotlar her zaman MCAS’ı devre dışı bırakarak uçağı manuel olarak kontrol etme imkanına sahip olacak.
Bu güncellemeler, normal olmayan uçuş koşullarında mürettebatın iş yükünü azaltmaya ve hatalı veriler yoluyla MCAS’ın devreye girmesini engellemeye yöneliktir.
737 MAX’ın güvenli ve verimli operasyonu için gereken tüm birincil uçuş bilgileri temel hat birincil uçuş göstergesinde verilmiştir. Bu tüm ticari ürünlerimiz için geçerlidir. Boeing gerekli güvenlik özelliklerini ücretsiz olarak sunmaktadır.
Uçağın güvenli ve verimli operasyonu için mürettebat prosedürleri ve eğitimi uçağın yatış (roll) ve yunuslama (pitch) irtifasına, irtifaya, burun yönü (heading) ve dikey hızına odaklanmakta olup, bu göstergelerin hepsi birincil uçuş göstergesine entegre edilmiştir. Tüm 737 MAX uçakları bu verileri pilotların eğitimi ve pilotların kullanmak üzere eğitim aldığı temel enstrüman tarama deseniyle uyumlu bir biçimde göstermektedir. Boeing olarak, özel eğitim gereksinimlerine sahip bazı havayolu şirketlerinin talebi üzerine, hücum açısı bilgilerinin Birincil Uçuş Göstergesinde gösterilmesi özelliğini kendilerine sağladık. Ancak, tüm müşterilerimiz bu talepte bulunmadığından, bu özelliği müşterilerimize opsiyonel olarak sunmaktayız. Müşterilerimizden, yazılım güncellemesiyle birlikte sunulan hücum açısı uyumsuzluğu ve hücum açısı göstergesi özellikleri için bir ücret talep edilmemektedir.
Boeing, Şubat 2019 sonu itibariyle 47 müşterisine 370’den fazla 737 MAX teslim etmiştir.
107 müşteriden yaklaşık 5.000 adet 737 MAX uçağı siparişi alınmıştır.
Geliştirme çalışmalarımız her zaman müşterilerimizin talep ve gereksinimlerini dikkate alınarak başlar. Müşteri geri bildirimleri ve piyasa verileri göz önüne alınarak Next-Generation 737’nin yerini almak üzere 737 MAX’ın geliştirilmesine karar verilmiştir. Ekibimizin altı yılı aşkın bir süre boyunca disiplinli ve sistematik bir şekilde sürdürdüğü geliştirme süreci, uçağın emniyetini ve performansını tasdik eden bir test programıyla sonuçlanmıştır.
Boeing, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) tarafından oluşturulan ve hava yolculuğunun tüm boyutlarıyla ilgili uluslararası kuralları belirten protokole uymaktadır. Söz konusu standartlar, uçak kazası soruşturmalarının nasıl yürütüleceğine belirtmekte ve soruşturmaların adil, gerçeklere dayalı ve düzenli bir şekilde yapılmasına yardımcı olmaktadır. Kaza soruşturmaları, kazanın gerçekleştiği ülkenin yetkili soruşturma makamlarınca yürütülür. Boeing ve aralarında, havayolu şirketlerinin ve tedarikçilerin bulunduğu diğer tarafların, soruşturma makamının talebi ve yönlendirmesiyle, soruşturmaya teknik destek sağlaması istenebilir. ICAO kılavuzunun 13 numaralı ekinde, soruşturmaya dahil olan tüm katılımcıların “ilgili tüm bilgileri” soruşturma makamlarıyla paylaşmasının zorunlu olduğu ve “soruşturmayı yürüten devletin açık onayı olmaksızın soruşturma süreci ve bulgularına dair bilgileri açıklayamayacakları” ifade edilmektedir.
Boeing Contacts
Boeing Corporate
Charles Bickers
charles.n.bickers@boeing.com
+1 206 769 3234
Peter Pedraza
peter.p.pedraza@boeing.com
+1 312 618 8998
Boeing Commercial Airplanes
Paul Bergman
paul.r.bergman2@boeing.com
+1 206 724 7292
Australia
David Sidman
david.sidman@boeing.com
+61 466 528 657
Canada
Tracey Shelton
tracey.l.shelton@boeing.com
+1 204 230 0012
China
Yukui Wang
yukui.wang@boeing.com
+86 1360 131 7722
Mike Ma
mike.ma2@boeing.com
+86 1381 108 9058
Europe
Chantal Dorange
chantal.dorange@boeing.com
+34 630 046 736
Keelan Morris
keelan.j.morris@boeing.com
+44 077 9882 8790
India
Ashmita Sethi
ashmita.sethi@boeing.com
+91 9899 0208 56
Japan
Rob Henderson
robert.j.henderson3@boeing.com
+81 90 1429 9662
Shino Yuasa
shino.yuasa@boeing.com
+81 70 2796 0708
Middle East
Fakher Daghestani
fakher.a.daghestani@boeing.com
+97 150 625 4855
Saffana Michael
saffana.michael2@boeing.com
+97 150 459 0651
Russia
Elena Alexandrova
elena.alexandrova@boeing.com
+7 495 797 3415
Latin America
Ana Paula Ferreira
ana.p.ferreira@boeing.com
+1 425 324 7030
Joseph Loeffler
joseph.o.loeffler@boeing.com
+1 425 306 2145
Southeast Asia
Melissa Cheah
melissa.l.cheah@boeing.com
+65 9630 7263
Zoe Leong
zoe.leong@boeing.com
+65 9658 3630
Other Contacts
National Transportation Safety Board (NTSB)
Christopher O’Neil
christopher.oneil@ntsb.gov
+1 202 603 7984
Federal Aviation Administration (FAA)
Gregory Martin
gregory.martin@faa.gov
+1 202 267 3454